"Κύριε, όχι μ' αυτούς..."

Κατ' εξαίρεση αναρτώ εδώ ένα θέμα, ενώ η θέση του είναι στα άλλα blogs γιά τα ρεμπέτικα.

Πώς ν' αρχίσω; Έτσι; Αλλιώς;... Ας αρχίσω έτζι.
Δε ξέρω πόσοι/ες διαβάζουν τα μακρουλά κείμενά μου. Τα "ποσοστά θεαματικότητας" είναι ιδιαίτερα χαμηλά και δε με νοιάζει. Το State Counter χτυπάει νουμεράκια κάθε μέρα αλλά, άντε τώρα να βγάλεις άκρη... Οπωσδήποτε, δε νοιάζουμαι. Ξέρω τι λέω και τι γράφω και ξέρω πως κάποια στιγμή θα διαβαστούν.

Όπως φαίνεται κι απ' το Profile μου, μένω εκτός Ελλάδας. Δε συμμετέχω σε συνάξεις Ελλήνων, δε συμμετέχω σε εθνικές εορτές και φέστες, δεν πάω "στα μπουζούκια". Δε βλέπω ελληνικά κανάλια, αν και είναι εγκατεστημένα γιά να βλέπει ο γιός την Ολυμπιακάρα του (άλλη μεγάλη "έξυπνη" μπλόφα). Τελοσπάντων, επειδή με πήραν διάφορα τηλέφωνα, "δες το" μου είπαν, το είδα. Είδα αυτό το "στην υγειά σας" με τον Παπαδόπουλο (γιατί τον συμπαθώ τόσο πολύ;). Στα πέντε πρώτα λεπτά άκουσα τη γνώριμη φωνή μέσα μου να λέει, "τι κάθεσαι τώρα και το βλέπεις, αφού ξέρεις πως θα είναι;" Tό' δα όμως.

Υπάρχει μιά εγκαθιδρυμένη τηλεοπτική λογική σ΄όλο τον πλανήτη, κι εμείς την "ακολουθούμε" ασθμαίνοντας και προσθέτοντας αυτό το "Greekness", όπως είναι φυσικό. Η λογική αυτή, που την ξέρω απ' την καλή κι απ' την ανάποδη γιατί έκανα χρόνια στις παρυφές και στο "περιθώριο" του κυκλώματος (παιδικά προγράμματα γαρ), είναι πολύ συγκεκριμένη. ΟΙ ΤΗΛΕΘΕΑΤΕΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΟΥΝ! Σάββατο βράδυ είναι... Όλα τ΄άλλα είναι περιττά. Έτζι, σ΄αυτό το πρόγραμμα που έχει, από καιρό, κάνει ότι μπορούσε να κάνει και απλώς ξεχειλώνεται μέχρι να σταματήσει και ν' ανατικατασταθεί από κάτι παρόμοιο, τα πράγματα μιλάν από μόνα τους. Ο Παπαδόπουλος είναι πάντα ανθρώπινος, άνετος, συμπαθής στην απλότητά του. Έχει όμως κουραστεί (βλ. βαρεθεί). Eίναι ήδη "κάπου αλλού" και είναι το εξασκημένο ολόγραμμά του που παίζει το ρόλο του οικοδεσπότη. Οι καλεσμένοι,...δεν έχω να πω τίποτα. Στα πλαίσια. Κάτι άλλο θέλω να πω και να διευκρινίσω, κάτι που έχει να κάνει με τα blogs μου, άρα με μένανε.
Θέλω να ξεκαθαρίσω, μιάς και "εκθέτομαι" στο Διαδίκτυο γράφοντας γιά τα "ρεμπέτικα", ΟΤΙ ΔΕΝ ΕΧΩ ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΚΑΜΙΑ ΣΧΕΣΗ Μ΄ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΡΕΜΠΕΤΙΚΟΥ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΤΑΙ ΣΤΑ ΠΑΣΗΣ ΦΥΣΕΩΣ ΚΑΝΑΛΙΑ. Τα κείμενά μου δεν ασχολούνται μ΄αυτό ή καλύτερα, ας το πω αλλιώς. Το "μουστάκι dougla" του ασήμαντου Καπετανάκη, οι φυλακές, οι τεκέδες, τα "μαχαιροκούμπουρα", τα "σύμβολα του ανδρισμού" κτρ, είναι πολύ σοβαρά θέματα και μ΄ενδιαφέρουν, ΟΧΙ ΕΤΖΙ ΟΜΩΣ.

Στην αρχή, όταν πλησίασα αυτή τη μουσική και μαγνητοφωνούσα ως παλαβός, μου διεμήνυσε ένας συλλέκτης - μέσω κοινού φίλου - ότι "το ρεμπέτικο δεν είναι πορτοκάλι που μπορεί να το φάει ο καθένας". Μου κακοφάνηκε τότε, του έριξα μερικές βρισιές, μέσα μου. Σήμερα, πιστεύω ακριβώς το ίδιο. Δε μπορούμε βέβαια νά'χουμε απαιτήσεις από την τηλεόραση (και γιατί όχι;) που είναι ένα σάπιο φρούτο που ανακυκλώνει το μούχλα του, φωτισμένη από αχρείαστους προβολείς (όλα να κολυμπάνε στο φως). Η υπόθεση όμως αυτής της μουσικής που τα ευαίσθητα κομμάτια της προσπαθώ να προβάλλω στα blogs μου, λεκιάζεται στο διηνεκές. Βλέποντας το πρόγραμμα ένιωσα σα να με γύριζαν στην εποχή του "Κύτταρου" της οδού Χέϋδεν στην Αθήνα, όταν καταπιεσμένοι άπ' τη δικτατορία φοιτητές ανακάλυπταν το ρεμπέτικο και τα ολογράμματα υπολειπομένων ρεμπετών βοώντας "όααα" και τραγουδώντας με ένα στόμα, "δεν ξανακάνω φυλακή με τον Καπετανάκη πού΄χει ντούγκλα το μουστάκι". Θα μου πει κανείς, "μεγάλωσες, γι αυτό". Εμ, δεν είναι έτσι. Βέβαια μεγάλωσα, όπως όλοι/ες μας μεγαλώνουμε, και έγινα ένας αβόλευτος, αναρχικός "έφηβος". Το "άλλοθι" όμως ότι οι νέοι/ες πρέπει να γνωρίσουν το ρεμπέτικο και από κάπου πρέπει να ξεκινήσουμε, δε φτουράει. Μόνο μικρά και αθώα κοτοπουλάκια θα μπορούσαν να το χάψουν. Πρώτα-πρώτα οι νέοι/ες δε κάθονται στα σπίτια τους 9 η ώρα Σάββατο γιά να δουν το "στην υγειά σας". Βγαίνουν έξω να διασκεδάσουν live. Άρα; Όχι, το "ρεμπέτικο" δεν είναι μόνο αυτό και πάλι αυτό, και πάλι αυτό, και πάλι μιά απ΄τα ίδια. "Αυτό" είναι μόνο ένα κλάσμα κι αυτό που γίνεται από το 1970 και δώθε είναι ένας συνεχής, άρρωστος, με εξανθήματα, αποπροσανατολισμός σ΄"αυτό" το μικρό κλάσμα, σ΄αυτή τη φτωχή και περιωρισμένη αντρική ονείρωξη...

Ναι, το θέμα παραλληλισμού με τα blues, tango, flamenco (ευτυχώς κάποιος συμπλήρωσε πως ο Π. Σαββόπουλος - υπομειδιών και προσεκτικά λακωνικός, γιά διάφορους λόγους - ξέχασε το fado. Bέβαια δε γίνεται να μπει κανείς σε αναλύσεις σ΄ένα τηλεοπτικό πρόγραμμα (γιατί όχι;) αλλά οι 2,5 κουβεντούλες που ειπώθηκαν ήταν του επιπέδου παιδικού σταθμού.

Ο μπλουζίστας, άντε, εντάξει. Η, πώς τη λέγαν, με το tango, το tango είναι πολύ περισσότερο και πολύ βαθύτερο απ΄αυτό το πασάλειμα. Στη παρουσίαση του flamenco, όποιος και νά'ταν, δε μπορεί να μη σταματήσει γιά να σκεφτεί "εδώ έχουμε μιά μουσική, κάποιους ρυθμούς, κάποια φωνή που βουτάει πολύ βαθιά". Η φωνή αυτού του νέου παιδιού (που έκανε ότι καλύτερο μπορούσε, στη σεμνότητά του), μ΄έστειλε στους μανέδες των Μικρασιατών.
Είχα δίπλα μου μιά καλή "ξένη ψυχή" που δε γίνεται να καταλαβαίνει, αλλά έχει ακούσει ρεμπέτικα, σα κι αυτά που παίζονταν στο πρόγραμμα, πολλά χρόνια.
Της λέω, "επειδή με βλέπεις ν΄ακούω πιά με ακουστικά αυτή τη μουσική, θέλω να ξέρεις ότι, εδώ και χρόνια, δεν είμαι πιά εκεί που ήξερες...". "Δηλαδή;" μου λέει. "Δηλαδή, άκου αυτό..."
Χαμήλωσα το πρόγραμμα της ΝΕΤ και της έβαλα ν΄ακούσει τον Ουσάκ μανέ (Πόσοι εχθροί μου φαίνονται σα μπιστευμένοι φίλοι, μα έχουν φαρμακερή καρδιά και ζαχαρένια χείλη). Μαγεύτηκε. "Τι φωνή!", είπε και η κουβέντα έκλεισε.

Αυτά ήθελα να σας πω. Ότι τις βραχνές, "μάγκικες" φωνές που κάνουν τα ίδια, γνωστά και ελάχιστα τσαλίμια, τις βαριέται κανείς κάποια στιγμή, αν δε "κολλήσει". Το ξέσκισμα των σωθικών απ' τις φωνές του Μήτσου Ατραϊδη, Νταλγκά, Νούρου ( http://elkibra-nouros.blogspot.com/ ) δε τις βαριέσαι ποτέ. Γιατί ακουμπάν, αναταράζουν, ρίχνουν μπουρλότα μέσα στο μεδούλι. Γι αυτό, "Κύριε, όχι μ' αυτούς"... (πλέον!)

O Έλληνας και η μαμά του...

http://youtu.be/7kWG9XCF2bc

το σκίτσο είναι ενός Σουηδού σκιτσογράφου (που δυστυχώς δεν έχω κρατήσει το όνομά του) και δημοσιευμένο πριν κάποια χρόνια στην πρωινή σουηδική εφημερίδα Dagens Nyheter. Αποτελούσε εικονογράφηση ενός άρθρου γιά την Ελλάδα


(από το δισεύρετο βιβλίο "ΟΙ ΚΑΚΟΜΟΙΡΟΙ ΟΙ ΑΝΔΡΕΣ...", Κ. Λαδόπουλος, εκδ. ΕΞΑΝΤΑΣ, Αθήνα 2001)


"Μητέρα, εσύ 'σαι απ' όλες τις αγάπες πιό μεγάλη...",
(μεταπολεμικό τραγουδάκι)


Το κράτημα του ανήσυχου λαού μας επί 400 χρόνια απ' την Οθωμανική Αυτοκρατορία μας δημιούργησε διάφορα συμπλέγματα απέναντι στους "Φράγκους" που ακόμα τα πληρώνουμε. Αυτός είναι ένας απ' τους πολλούς λόγους που γινόμαστε έξω φρενών κάθε που θα πέσει στην αντίληψή μας να λέγεται κάτι αρνητικό γιά την Ελλάδα, προερχόμενο εξ Εσπερίας. Γιά τον μέσο Ευρωπαίο, που δεν έχει ιδέα γιά τις πολιτικές συνωμοσίες που εξυφαίνονται εναντίον πχ. της Ελλάδας, είναι ολωσδιόλου ακατανόητη αυτή η υπερευαισθησία μας και ούτε καταλαβαίνουν ντιπ από προβλήματα όπως αυτά των Σκοπίων. Ξέρω πως αυτό ακούγεται υπεραπλουστευμένο. Όπως και νάναι απεμπολήσαμε επί δεκαετίες γραπτά και γνώμες ξένων που έσκυψαν, αγάπησαν αλλά και εκμεταλλεύτηκαν τον τόπο. Τους βαφτίζαμε Φιλέλληνες όταν μας δοξολογούσαν και Ανθέλληνες μόλις τολμούσαν να εκφέρουν κριτικό σχόλιο. Πιστεύω πως χάσαμε απ' αυτό. Ο Έλληνας άλλωστε, αν και έχει αυτό το μοναδικό χαρακτηριστικό να γκρινιάζει με τον τόπο του και να κρίνει τους συμπολίτες του, δε φημίζεται γιά τις επιδόσεις του στην αυτογνωσία. Όταν κριτικάρει, δίνει την εντύπωση ότι μιλάει γιά όλους τους άλλους εκτός απ' τον εαυτό του, ή αναφέρεται σε σειρές ελαττωμάτων σα να είναι αρρώστειες που κανένα φάρμακο δε μπορεί να τις γιατρέψει. Ίσως και νά'χει δίκιο. Τα τελευταία όμως χρόνια που έχουμε καταλάβει ότι τα περιθώρια στένεψαν απελπιστικά, παρόλο που εξακολουθούμε τον αιώνιο ομφαλοσκοπισμό μας, είμαστε κάπως πιό ανοιχτοί σε κρίσεις που έρχονται έξω απ' τα σύνορα της Ελλάδας. Υπάρχουν όμως κάποια θέματα-ταμπού που δε τα αγγίζουμε. Ένα απ' αυτά είναι το φλογερό θέμα της μάνας.
Μεταφέρω εδώ ένα απόσπασμα από το βιβλίο Το ελληνικό καλοκαίρι του Ζακ Λακαριέρ, (Αθήνα 1980, εκδ. Χατζηνικολής), που τον έχουμε επανειλημμένα τιμήσει γιά τον φιλελληνισμό του.
Γιά να τοποθετήσουμε πριν απ' όλα χρονικά την περιγραφή, αναφέρω ότι το βιβλίο πρωτοεκδόθηκε στα γαλλικά το 1975 και ο συγγραφέας αρχίζει λέγοντας: "Έκανα το πρώτο μου ταξίδι στην Ελλάδα στα 1947, και το τελευταίο το φθινόπωρο του 1966"


"... Από την άλλη μεριά ένα τεράστιο παιδί δεκάξι ή δεκαεπτά χρονών, γιός παραθεριστών απ' την Πάτρα, σπάει με μανία τα νύχια του καθαρίζοντας φιστίκια. Πρόσωπο από τώρα πρησμένο, χειρονομίες πιασμένες, χαμένος μέσα στο λίπος του μάγουλου, ηλίθιος, ιδιότροπος, θρεμένος κατά τα φαινόμενα με χυλοπίτες, μουσακά, παστίτσιο και τις άλλες χριστιανομωαμεθανικές λιχουδιές που τώρα και αιώνες κατασκευάζουν το λίπος των σπιτόγατων Ελλήνων.


Απέναντί του, η μάνα του, ματρώνα χωρίς σχήμα, μπουκωμένη κι αυτή από κανταϊφια, μπακλαβάδες, γαλακτομπούρεκα και αμυγδαλωτά, απ' όλ' αυτά τα σερμπέτια που συνεργάζονται στην κατασκευή των εύσωμων καλλονών που εξακολουθούν να είναι της μόδας σε τούτη τη χώρα. Απ' αυτά τα αδηφάγα και κοιλιόδουλα τέρατα, εικόνα μάλλον κλασσική της μικροαστικής Ελλάδας - που όλα τα χρωματοσώματά τους θα πρέπει να περικλείουν παχύσαρκα γονίδια έτσι όπως μπουκώνονται σαν ανθρώπινες χήνες - βγαίνουν φωνίτσες λεπτές, που δεν τις περιμένεις.


Λέω μέσα μου πως αν πάρεις και κολλήσεις μαζί μάνα και γιό θα αναπαράσταιναν τέλεια αυτές τις ανδρόγυνες φούσκες με τα τέσσερα χέρια και τα τέσσερα πόδια που φανταζότανε ο Πλάτωνας στην αρχή του κόσμου. Καταλαβαίνεις πως δημιουργείται, πως σχηματίζεται αυτό το αχώριστο ζεύγος που αποτελούν στην Ελλάδα μία μητέρα με το γιό της, που καμία χειρουργική επέμβαση - σαν αυτή που εκθειάζει ο Σωκράτης στο Συμπόσιο - δε θα μπορούσε ποτέ να χωρίσει.


Γιά να πούμε την αλήθεια, δεν πιστεύω να ήταν έτσι στους αρχαίους χρόνους, γιατί η οικογένεια δεν έπαιζε τότε το ρόλο που παίζει σήμερα. Η σύζυγος και μητέρα δεν ήταν πάντοτε μόνη στο σπίτι, ο πατέρας είχε συχνά σπιτωμένη μιά παλλακίδα "γιά τις καθημερινές φροντίδες", όπως έλεγε ο Δημοσθένης. Και επίσης το παιδί ξεκολλούσε γρήγορα από την πυγμή της οικογένειας και έμπαινε πολύ γρήγορα κάτω από την επιρροή της πολιτείας, της συλλογικής εκπαίδευσης. Είναι ο Χριστιανισμός που, και σ' αυτήν εδώ την περίπτωση, κάνοντας τον γάμο ένα άλυτο μυστήριο, δημιούργησε το κοινωνικό τέρας της οικογένειας τερατωδία που ο Έλληνας άντρας μεγάλωσε κι άλλο, δίνοντας στη γυναίκα τα καθήκοντα του σπιτιού και περνώντας ο ίδιος τον περισσότερο καιρό έξω απ΄αυτό. Σ' αυτό έγκειται τελικά η πραγματική φρίκη της κάθε αιμομιξίας: σ' αυτή την παράδοση που από τη μία μεριά υποχρέωσε μάνα και γιό να ζούνε μαζί σ' ένα σπιτικό απ' όπου λείπει πάντα ο πατέρας, και σ' αυτό το αναπόφευκτο που από την άλλη μεριά ορίζει να μην μπορείς ποτέ να διαλέξεις τη μητέρα σου. Ποιά ομορφιά μπορεί να πάρει η αιμομιξία όταν η μάνα είναι σαν αυτό το φρικιαστικό και αηδιαστικό Πράγμα που, απέναντί μου, σ' αυτόν τον καφενέ της Περιστέρας, κλωσσάει με τα μάτια το γιό της ενθαρρύνοντάς τον στις μανίες του;


Ας φανταστούμε την ιστορία του Οιδίποδα μεταφυτευμένη στην σύγχρονη Ελλάδα: μιά παχύσαρκη και τερατώδη Ιοκάστη, μπουκωμένη από μπακλαβάδες, να φροντίζει έναν αποβλακωμένο Οιδίποδα που τρώει τα νύχια του.
Τέτοια ήταν εκείνο εκεί το βράδυ, μετά τα μαγικά τραγούδια της Αγγελικής, η οιδιπόδεια εικόνα που μου προσέφερε εκείνος ο χωριάτικος καφενές: μιά απαράδεκτη και απογοητευμένη μάνα, έναν πατέρα ανύπαρκτο και αναμφίβολα ανίκανο, και ανάμεσά τους, ένα παιδί με κλασσικά απωθημένα, να προπονείται γιά βλάκας, με δυό λόγια, το τυπικό τρίο της μικροαστικής ελληνικής οικογένειας..."


Όσο κι αν τα Ινστιτούτα αδυνατίσματος δίνουν και παίρνουν, όσο κι αν πολλοί σημερινοί κανακάρηδες γυμνάζονται, μη μου πείτε ότι το παρακάτω απόσπασμα δε θυμίζει τίποτα...
(συνεχίζεται)

Κάλεσμα στις γυναίκες

Εσείς που ανήκετε στο γυναικείο φύλο και τυχαίνει να περάσετε απ' αυτό το blog, σας καλώ να "μπείτε" στο http://www.elkibra-rebetisses.blogspot.com. Μπορεί να μη σας λέει τίποτα το ρεμπέτικο κι όλη η βαρετή και ανακυκλούμενη φανφάρα γύρω απ' αυτό. Είναι όμως ένα blog γιά το φύλο σας, γιά τις γυναίκες τραγουδίστριες που κέντησαν με τις φωνές τους.

Εσείς που ανεβοκατεβαίνετε στα τάρταρα του σημερινού μπερδέματος, μπορεί να βρείτε κομμάτια από τον βαθύτερο εαυτό σας αν ψάξετε και ακούσετε (επιλεγμένα, και θα το φροντίσω αυτό με συγκεκριμένες προτάσεις τραγουδιών) αγγελικές φωνές σταθερών, δυνατών, σίγουρων γυναικών που σας νεύουν από τον Άλλο Κόσμο, πλήρεις οριστικής γαλήνης...

AΦΟΜΟΙΩΣΟΥ!

(αφιερωμένο στους/στις απανταχού αντιρρησίες της οποιασδήποτε αφομοίωσης...

Βλ. ανάρτηση στο http://www.elkibra-rebetiko.blogspot.com